New York borsası haftanın birinci süreç gününe sert düşüşle başlarken, Avrupa borsaları da günü düşüşle tamamladı. ABD’de “Muhteşem 7″li olarak isimlendirilen “Apple”, “Alphabet”, “Amazon”, “Meta Platforms”, “Microsoft”, “Nvidia” ve “Tesla”nın toplam piyasa bedeli resesyon kaygılarıyla yaklaşık 700 milyar dolar geriledi.
ABD’de resesyon kaygılarının süratle güçlenmesi ve Asya piyasalarındaki gelişmelerin akabinde global piyasalardaki satış baskısı derinleşirken, New York borsası haftanın birinci süreç gününe sert düşüşle başladı.
Açılışta Dow Jones endeksi, 1000 puanın üzerinde paha kaybetti ve yüzde 2,68 azalarak 38.670,55 puana indi. S&P 500 endeksi yüzde 4,07 azalışla 5.128,93 puana ve Nasdaq endeksi 1000 puanın üzerinde düşerek yüzde 6,25 kayıpla 15.728,46 puana geriledi.
New York borsası sert düşüşle açıldı
ABD’de geçen hafta açıklanan datalar sonrası ekonomik aktivitenin öngörülünden daha sert yavaşlayabileceği telaşıyla hisse piyasalarında negatif bir seyir izleniyor. ABD Merkez Bankası (Fed) son toplantısında siyaset faizini sabit bırakırken eylül toplantısı için faiz indirim sinyali verse de geçen hafta boyunca açıklanan bilgilerin resesyon tasasını beslemeye devam etmesi risk algısının kıymetli derecede yükselmesine neden oldu.
Ülkede geçen hafta açıklanan bilgilere nazaran, tarım dışı istihdam temmuz ayında 114 bin kişi artarak beklentilerin altında gerçekleşmişti. İşsizlik oranı ise tıpkı periyotta yüzde 4,1’den 4,3’e çıkmıştı. Arka arda 4 aydır artış gösteren işsizlik oranı, bu periyotta Ekim 2021’den bu yana en yüksek düzeyine ulaşmıştı.
Tedarik İdare Enstitüsünün (ISM) imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) de temmuzda 46,8 ile 8 ayın en düşük düzeyine gerileyerek piyasa beklentilerinin altında kalmıştı. Kelam konusu dataların akabinde para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Fed’in eylülde siyaset faizini 50 baz puan indirme ihtimali yüzde 90’ın üzerine çıktı. Analistler, Fed’in faiz indirimlerine başlama konusunda geç kalmasından kaygı duyulduğunu belirtti. Global piyasalardaki sert düşüşler Fed’den acil faiz indirimi ihtimalini gündeme getirirken analistler, bu türlü bir durumun piyasalardaki paniği daha da artırabileceğine dikkati çekti.
Fed yetkililerinin açıklamaları yatırımcılar tarafından yakından takip edilirken, Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, bugün verdiği bir röportajda, Fed’in iktisattaki zayıflık işaretlerine reaksiyon vereceğini belirtti. İktisat zayıflıyorsa kısıtlayıcı bir siyaset duruşunu sürdürmenin mantıklı olmadığını lisana getiren Goolsbee, Fed’in acil bir toplantı yaparak indirime gidip gitmeyeceğine dair yorum yapmaktan kaçındı.
Goolsbee, “İstihdam sayıları beklenenden daha zayıf geldi, lakin şimdi resesyona benzemiyor.” değerlendirmesinde bulundu. Resesyon telaşlarıyla inançlı liman varlıklara olan talep güçlenirken, ABD’de 10 yıllık Hazine tahvilinin getirisi yüzde 3,667 ile Haziran 2023’ten beri en düşük seviyeyi gördü.
ABD’de “muhteşem 7’li” eridi
Toplamda 14 trilyon dolardan fazla piyasa bedeline sahip Süper 7’li olarak isimlendirilen Apple, Alphabet, Amazon, Meta Platforms, Microsoft, Nvidia ve Tesla payları de satış baskısı altına girdi.
Apple’ın piyasa pahası 178 milyar dolar azalarak 3 trilyon 164 milyar dolara gerilerken, Microsoft’un piyasa pahası 96 milyar dolarlık kayıpla 2 trilyon 940 milyar dolara düştü.
Alphabet’in piyasa pahası 74 milyar dolar azalışla 1 trilyon 999 milyar dolara, Amazon’un piyasa bedeli 87 milyar dolar düşüşle 1 trilyon 674 milyar dolara, Meta’nın piyasa kıymeti de 41 milyar dolar kayıpla1 trilyon 194 milyar dolara geriledi.
Yapay zekadaki gelişmeler nedeniyle son devrin ilgi çeken şirketlerinden Nvidia’nın piyasa pahası 191 milyar dolarla en büyük kaybı yaşayarak 2 trilyon 448 milyar dolara gerilerken, Tesla’nın piyasa pahası de 20 milyar dolar azalarak 643 milyar dolara düştü.
Avrupa borsaları sert düşüşle kapandı
Avrupa borsaları, global piyasalardaki satış dalgası nedeniyle haftanın birinci süreç gününü sert düşüşle tamamladı. Kapanışta gösterge endeks Stoxx Europe 600, yüzde 2,17 paha kaybıyla 487,05 puana geriledi.
İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 2,04 düşüşle 8.008,23 puana, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,42 gerileyerek 7.148,99 puana, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 1,82 kıymet kaybıyla 17.339 puana ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 2,27 azalarak 31.293,52 puana indi. Avro/dolar paritesi TSİ 19.17 prestijiyle yüzde 0,42 artarak 1,095 düzeylerinden süreç gördü. Avrupa’da yatırımcılar, ABD’de resesyon tasalarının güçlenmesinin akabinde güçlü satış baskısıyla karşı karşıya kaldı.
ABD’de ekonomik aktivitenin öngörülenden daha sert yavaşlayabileceğine yönelik tasalar, satış baskısının artmasına yol açtı. Asya piyasalarında tarihi bir düşüş görülürken Japon hisse piyasalarındaki kıymet kaybı yüzde 10’u aştı. Güney Kore’de ise kayıplar yüzde 10’a yaklaştı. Avrupa’da Stoxx Europe 600’daki teknoloji payları yüzde 0,92, güç bölümü payları de yüzde 3 civarında kayba uğradı.
Avro Bölgesi’nde yatırımcı itimat endeksi ağustosta sert düştü. Temmuzda eksi 7,3 puan olan Avro Bölgesi yatırımcı itimat endeksi ağustosta eksi 13,9’a geriledi. Temmuz’da 1,5 düzeyinde olan Avro Bölgesi Beklenti Endeksi de ağustosta eksi 8,8’e indi. Avro Bölgesi iktisadı, temmuz ayında mal ve hizmetlere olan talebin azalmasıyla durakladı. Haziranda 50,9 düzeyinde olan bileşik PMI, temmuzda 50,2’ye düştü.
Böylece, Avro Bölgesi’nde bileşik PMI son 5 ayın en düşük düzeyine geriledi. Almanya’da hizmet dalında ticari faaliyetlerin büyümesi temmuz ayında yavaşladı. Haziranda 53,1 düzeyinde olan hizmet bölümü PMI temmuzda 52,5’e düştü. Böylelikle, Almanya’da hizmet bölümü PMI son 4 ayın en düşük düzeyine indi. Global piyasalarda açıklanan ekonomik dataların resesyon telaşlarını artırması, gelişmiş iktisatların devlet tahvil faizlerinde süratle gerilemeye neden oldu.