Akıllı dokuma, akıllı saatlerle birebir kabiliyete sahip olmaları için giysilere esnek elektronik aletler yerleştiriyor. Lakin günümüz piyasası, bileğimize taktığımız aygıtlara gösterdiği talebi bu giysilere göstermiyor.
H&M markasının CTO’su şirketin eserlerinin kalp atışlarını, sıvı seviyesini ölçecek ve hatta hücresel ağlara bağlanacak yollar araştıracaklarını açıkladı. Şirket daha evvelden sarılmayı taklit edebilen bir ceket dizaynında bulunmuştu ve tüketicileri üretime gidip gitmemesi yolunda oy vermeye davet etmişti. Lakin potansiyel kullanıcılardan kâfi ilgiyi görmemişti.
Bir öbür göze çarpan yayın 2017 yılında Levi’s şirketi kollarından birinde donanım kilidi bulunan akıllı bir ceket yapmak için Google’ın Jacquard Projesi’ne partnerlik yaptığı vakit ortaya çıkmıştı. Kullanıcılar arama yapma ve müzik çalma üzere dokunmalara ve kaydırmalara reaksiyon veren kumaş sayesinde telefonlarını kullanabiliyorlar. Lansman sırasında ceketin pahası 350 dolardı, 2019’da yeni sürümle birlikte 198-248 dolar ortasına indi.
Giysilerin geleceği nasıl olacak?
Moda sanayisi ilgi alanlarını belirledikçe, öbür bir dalın e-tekstile ilgisini artırdığı görüldü: sıhhat.
Bazı yeni teşebbüsçüler şeker hastalığı üzere kronik hastalıklara sahip beşerler için çoktan eser tanıtmaya başladı. İçinde kalp ritim bozuklukları üzere meseleleri belirleyecek tespit sisteminin olduğu kıyafetler insanların ileride görülebilecek hastalıkları önlemelerini sağlayabilir.
IEEE Pulse sıhhat emeliyle kullanılabilecek e-giysi üretimine toplu bir yönelim olduğunu belirtiyor. Kıyafet giymek günlük hayatın bir modülü ve dizayncılar mevcut giysileri teknoloji ile güçlendirerek sıhhati sıkıntısızca gözlemlemeyi bir fırsat olarak görüyor.
E-tekstil uzmanı James Hayward IEEE Pulse’a şöyle konuştu; ‘‘Yaygınlığa, konfora ve klâsik dokuma eserlerinin pratikliğine çok alıştığımız için, maksat bu yaygınlığı ve orta yüz özelliklerini almak ve elektronik aygıtların ekstra fonksiyonel avantajlarının yanında uygulamak.’’
Akıllı Giysilere Örnekler:
Birçok şirket teknolojiyi eserlerine entegre etmeye başladı. Örneğin bir saat firması akıllı saat üretebilirken, spor giysileri üreten öteki bir firma akıllı spor kıyafetleri üretmeye başladı. Pekala akıllı giysilere örnek verecek olsak nelerden bahsederdik?
Akıllı çoraplar: Sensoria isimli şirket akıllı çoraplar üretiyor. Bu çoraplar sayesinde koşu yapıyorsanız ya da yürüyüş yapıyorsanız ayaklarınızın hangi kısmının ne kadar baskı aldığını görebiliyorsunuz.
Akıllı ayakkabılar: Pizza Hut’ın bile bu teknolojiden faydalandığını düşünürsek hayatımıza girişi çok da geç olmayacak.
Akıllı iş kıyafetleri: Samsung, dijital kartvizit alışverişi yapabilen, telefonların kilidini açabilen ve başka aygıtlarla etkileşime girebilen akıllı bir iş kıyafeti geliştirdi.
Akıllı gündelik giysi: Tommy, eser kullanımını izleyebilmek için birtakım giysilerde bu teknolojiden faydalandı.
Akıllı spor giysi: Kimi firmalar fitness aktifliğini denetim etmek için bu çeşit çalışmalar gerçekleştirdi.
Bu Neden Değerli?
Kullanıcının sıhhatini gözlemleyen e-giysiler kronik sorunu olan beşerler için çığır açabilir. Bu giysiler teoride birden fazla tıbbi aygıttan daha rahat giyilebilir. Bu da hastaların durumlarını daha nizamlı takip etmelerine ve sıhhat risklerinin daha erken algılanmasına yol açabilir.
Örneğin klasik kalp monitörü, hastanın derisine direkt olarak sensör takmayı gerektiriyor, lakin akıllı kıyafet ile sabah tişörtünüzü giyebilirsiniz ve gereksiniminiz olan bütün algılama teknolojisi elinizde olur. ‘‘Şu anda geniş kapsamlı e-tekstil hareketinin satış noktası bu.’’
Güncel makul çözümler
Şeker hastalarının vakitle deveran meseleleri ve hudut hasarı sahibi olmaları alışılmadık bir durum değil. Bununla birlikte tedavi edilmezse sonu iltihaba ve amputeye kadar giden ayak ülseri üzere daha riskli meselelere sebep olabilir. Bunun nedeni; hastaların el ve ayak hislerini kaybetmeleri, ayak yaralanmalarının çok uzun müddet fark edilmemesi ve tedavi edilmemesi riskini artırmasıdır.
Ama Siren isminde San Francisco bazlı bir yeni teşebbüs şirketi ayağın ısısını ölçebilen ve akıllı telefon uygulamasına bildirim gönderebilen elektronik aygıt yerleştirilmiş bir çorap üretti. Şayet bir bölge ısı alıyorsa, iltihap belirtisi olabilir, ki bu da yaralanma gerçekleştiğini belirtir. Hasta ayrıyeten tedaviyi belirlemede yardımcı olacak hekimlerine da bilgi gönderebilir.
E-Tekstil, ya da akıllı dokuma geleceğimizi nasıl şekillendirecek
Sağlık meselelerinin erken algılanmasını sağlamayı amaçlayan bir öteki yeni teşebbüsçü ise Neopenda. Şirket dünya üzerinde bebek vefatlarına karşı koymak için NeoGuard denilen bebeklerin hayati bulgularını görüntüleyen giyilebilir monitör üretti. Tabipler bebek gereksinim duyduğunda kalp atışı, ısıları ve teneffüs durumlarıyla alakalı ihtar alabilirler. Bu bilhassa bluetooth özellikli olduğundan ve internet gerektirmediği için klâsik sıhhat hizmetlerine erişiminin kısıtlı olduğu gelişmekte olan ülkelerde faydalıdır.
Cihazın kendisi biraz bebeğin başının etrafına sarılmış bir akıllı saat üzere görünse de dikkat çekmeden bir bez şapka içine sığacak kadar küçüktür.
Gelecekte kullanımı
Böyle bir tıbbi aygıt yaratmak süreçte birçok mahzurdan geçmek demektir, bu da piyasada neden şimdi bir tahlil olmadığını açıklıyor. Kimi aygıtlar şimdi yıkanabilir değil, ki bu tertipli giyilebilir giysi yaratmada büyük değere sahip.
Hedef hastaların sistemsiz kalp ritimlerini meskenden ya da hastaneden takip etmek. Misal bir proje 2018 yılında e-tekstil şirketi Myant, atriyal fibrilasyonu tespit edebilecek bir giysi yapmak için Inc Mayo Clinic ile iş birliği yaptığında duyurulmuştu. Bu düzensizlikleri erken fark etmek kalp krizi yahut felci engellemeye yardımcı olabilir.
Hala başlangıç etabında olsalar da akıllı dokumacılık önleyici bakımı hastanın elinde (ya da vücudunda) olmasını sağlayan geleceğe bir bakış sağlıyor.